Naprawa uszkodzonego pojazdu (szkoda majątkowa)
Zgodnie z treścią art. 363 § 1 kodeksu cywilnego: „naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej".
Przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego, wg utrwalonego stanowiska SN, polega na przywróceniu rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody.
Ważne: Poszkodowany nabywając części zamienne nie ma obowiązku poszukiwać sprzedawcy oferującego je najtaniej.
Ważne: Poszkodowanemu przysługuje faktycznie poniesiony koszt robocizny obowiązujących w wybranym przez poszkodowanego warsztacie. Nie jest dopuszczalne przyjmowanie uśrednionej stawki.
Dla poszkodowanego powyższe wiąże się z prawem do wymiany uszkodzonych w wypadku komunikacyjnym części na części identyczne, jakie posiadał wcześniej w swoim pojeździe. Jeżeli zatem uszkodzeniu uległy oryginalne części, poszkodowanemu przysługuje prawo do ich wymiany na identyczne oryginalne podzespoły. Stosowanie przez zakłady ubezpieczeń, w procesie likwidacji szkody, wyliczeń jej wartości w oparciu o dostępne na rynku części alternatywne uznane musi być, co do zasady za działanie bezprawne, chyba, że zgodę na ich zastosowanie wyrazi poszkodowany.
Co istotne, za bezprawne, co do zasady należy uznać także stosowanie przez zakłady ubezpieczeń tzw. potrąceń amortyzacyjnych, polegających obniżeniu przyznanego odszkodowania w oparciu o procentowy (w różnej wysokości) ubytek wartości wymienionych części na nowe.
Ważne: Stosowanie potrąceń amortyzacyjnych, zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego, dozwolone jest wyłącznie w przypadku wykazania przez zakład ubezpieczeń wzrostu wartości pojazdu w wyniku zastosowania nowych części, które to działalnie prowadziło by do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego.
Mając powyższe na uwadze, wskazać należy, że w pewnych okolicznościach, urealnienie (amortyzacja) wartości wymienionych elementów będzie uzasadnione. Wiązać może się to np. z istnieniem starych, nie związanych uszkodzeń na wymienionym elemencie. Za bezprawne jednakże uznać należy, stosowanie potrąceń amortyzacyjnych bez podania uzasadnienia, lub wyłącznie w oparciu o wiek pojazdu.
Zapłata określonej sumy pieniężnej, prowadzić ma z kolei do przywrócenia stanu majątkowego poszkodowanego, który istniał przed wyrządzeniem szkody w oparciu o wyliczenie odszkodowania na podstawie cen części niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody.
Ważne: W uchwale SN z dnia 15 listopada 2001 r. (sygn. akt III CZP 68/01, OSNC 2002 Nr 6, poz. 74), stwierdza się, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. W świetle tej uchwały Sądu Najwyższego nie ma znaczenia, jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle ma zamiar ją naprawić, tym samym zakład ubezpieczeń nie może żądać przedstawienia faktur czy rachunków wykazujących poniesione koszty.
Naprawa uszkodzonego pojazdu (szkoda majątkowa)
Zgodnie z treścią art. 363 § 1 kodeksu cywilnego: „naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej".
Przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego, wg utrwalonego stanowiska SN, polega na przywróceniu rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody.
Ważne: Poszkodowany nabywając części zamienne nie ma obowiązku poszukiwać sprzedawcy oferującego je najtaniej.
Ważne: Poszkodowanemu przysługuje faktycznie poniesiony koszt robocizny obowiązujących w wybranym przez poszkodowanego warsztacie. Nie jest dopuszczalne przyjmowanie uśrednionej stawki.
Dla poszkodowanego powyższe wiąże się z prawem do wymiany uszkodzonych w wypadku komunikacyjnym części na części identyczne, jakie posiadał wcześniej w swoim pojeździe. Jeżeli zatem uszkodzeniu uległy oryginalne części, poszkodowanemu przysługuje prawo do ich wymiany na identyczne oryginalne podzespoły. Stosowanie przez zakłady ubezpieczeń, w procesie likwidacji szkody, wyliczeń jej wartości w oparciu o dostępne na rynku części alternatywne uznane musi być, co do zasady za działanie bezprawne, chyba, że zgodę na ich zastosowanie wyrazi poszkodowany.
Co istotne, za bezprawne, co do zasady należy uznać także stosowanie przez zakłady ubezpieczeń tzw. potrąceń amortyzacyjnych, polegających obniżeniu przyznanego odszkodowania w oparciu o procentowy (w różnej wysokości) ubytek wartości wymienionych części na nowe.
Ważne: Stosowanie potrąceń amortyzacyjnych, zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego, dozwolone jest wyłącznie w przypadku wykazania przez zakład ubezpieczeń wzrostu wartości pojazdu w wyniku zastosowania nowych części, które to działalnie prowadziło by do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego.
Mając powyższe na uwadze, wskazać należy, że w pewnych okolicznościach, urealnienie (amortyzacja) wartości wymienionych elementów będzie uzasadnione. Wiązać może się to np. z istnieniem starych, nie związanych uszkodzeń na wymienionym elemencie. Za bezprawne jednakże uznać należy, stosowanie potrąceń amortyzacyjnych bez podania uzasadnienia, lub wyłącznie w oparciu o wiek pojazdu.
Zapłata określonej sumy pieniężnej, prowadzić ma z kolei do przywrócenia stanu majątkowego poszkodowanego, który istniał przed wyrządzeniem szkody w oparciu o wyliczenie odszkodowania na podstawie cen części niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody.
Ważne: W uchwale SN z dnia 15 listopada 2001 r. (sygn. akt III CZP 68/01, OSNC 2002 Nr 6, poz. 74), stwierdza się, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. W świetle tej uchwały Sądu Najwyższego nie ma znaczenia, jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle ma zamiar ją naprawić, tym samym zakład ubezpieczeń nie może żądać przedstawienia faktur czy rachunków wykazujących poniesione koszty.
